سوهان نوعی شیرینی سنتی ایرانی است که از جوانه گندم آماده می شود و انواع مختلفی از آن در بازار موجود است. این شیرینی در گذشته بیشتر به شیوه سنتی و با دست تولید می‌شد؛ ولی در حال حاضر پخت انواع آن با کمک دستگاه‌ها و قالب های مخصوص صورت می‌گیرد. از عمده مواد اولیه در پخت سوهان می‌توان به آرد سبوسدار، جوانه گندم، شکر، روغن، زرده تخم مرغ، هل، زعفران و مغز پسته اشاره کرد.
تاریخچه سوهان
تاریخچه سوهان به دوره قاجار در شهر قم برمیگردد. زمان ناصرالدین شاه در مراسمی حلوایی که به آن شکر افزوده شده بود به نماینده شاه تقدیم شد که ایشان پس از صرف ناهار این شیرینی را میل نمود که با ذائقه‌اش خوش آمد. وی درخواست نمود که از این شیرینی مطبوع برای شاه ببرد. به این ترتیب از آن زمان نام سوهان بر روی این حلوا گذاشته شد و پس از آن تولید و مصرف سوهان شروع شد؛ که در ابتدا مخصوص بزرگان و اشراف بود. ترکیبات حلوای سوهان در ابتدا شامل: آرد، شکر، روغن، پسته، زعفران، هل و گلاب بوده که به صورت حلوای نرمی طبخ می‌شده‌است، ولی کم‌کم با افزودن ترکیبات دیگری همچون زرده تخم مرغ و نیز جایگزینی آرد جوانه گندم به جای آرد گندم خاصیت سفتی و شکنندگی به این شیرینی افزوده شد که بر میزان ماندگاری محصول نیز افزود.
در ابتدا تعداد کارگاه‌های تولیدکننده سوهان ۴–۵ تا بیشتر نبود اما در حال حاضر بیش از ۷۰۰ کارگاه سوهان پزی در شهر قم فعال می‌باشند. سوهان درشهر قم به خارج استان صادر می‌شود و در استان توسط زائرین و مسافران و ساکنان خریداری می‌شود.
انواع سوهان
سوهان قم معروف‌ترین سوهان ایران است. انواع مختلفی سوهان عبارت است از:
- سوهان عسلی
- سوهان کنجدی
- سوهان حلوایی
- سوهان بادامی
- سوهان گزی
- سوهان لقمه
- سوهان کره‌ای
- سوهان خلالی
- سوهان پشمکی
- دسر سوهان و ….
در دیگر شهرها همچون و زرند کرمان و نیز اصفهان نوعی از سوهان بنام سوهان عسلی تولید می‌شود. سوهان زرندی به‌مراتب از سوهان قم بسیار نرم‌تر و ظریف‌تر است ازآنجایی‌که این سوهان نسبت به سوهان قم از روغن بسیار کمی استفاده می‌شود همین باعث ماندگاری بیشتر آن شده‌است و همچنین به علت نازکی و لطیفی بسیار زیاد آن بسیار ترد و خوشمزه‌تر می‌باشد.